Historia Parafii Matki Boskiej Zwycięskiej w Rembertowie

Rembertów – podmiejskie osiedle o charakterze rzemieślniczo – inteligenckim powstało pod koniec XIX w. początkowo jako kolonia Stary Rembertów, położona przy poligonie wojskowym, najpierw rosyjskim, a po 1918 r. - polskim. W roku 1905 Rembertów zamieszkiwało tylko czterdziestu czterech mieszkańców. Mieszkańcy Rembertowa należeli najpierw do parafii Okuniew, a od 1921 r. do parafii w Ząbkach. W okresie międzywojennym nastąpił dynamiczny rozwój osady i wzrost liczby jej mieszkańców.

Po pierwszej wojnie światowej hrabia Emanuel Bułhak herbu Syrokomla został właścicielem Nowego Rembertowa - części osiedla, położonej po południowej stronie torów kolejowych. W 1925 r. rozpoczął parcelację swoich dóbr rembertowskich, wyznaczając działki budowlane i ulice. Kilka działek (plac pod budowę kościoła, plebanii, ochronki i pod cmentarz grzebalny) ofiarował Kościołowi, jako wotum dziękczynne za zwycięstwo Polaków nad bolszewikami w 1920 r.

Projekt utworzenia parafii pw. Matki Boskiej Zwycięskiej został zatwierdzony przez Kurię Metropolitarną Archidiecezji Warszawskiej w lipcu 1925 r., po energicznych staraniach mieszkańców Nowego Rembertowa. Do projektowanej parafii należeć miały wsie: Grzybowa, Zielona, Groszówka, Karolówka, Kawęczyn, Magenta, Mokry Ług, Wesoła i Zygmuntówka. W dniu 2 sierpnia 1925r. na spotkaniu mieszkańców z dziekanem praskim, ks. prałatem Ignacym Kłopotowskim został powołany Komitet Budowy Kościoła . W skład Komitetu weszli: ksiądz prałat Ignacy Kłopotowski i hrabia Emanuel Bułhak, jako członkowie honorowi, dr Jan Krysiński – przewodniczący, Jan Ludwiniak, Leon Jambor, Stanisław Kalinowski  – członkowie zarządu, Stanisław Janicki- skarbnik oraz Stanisław Pakleza – sekretarz. Władze archidiecezjalne powierzyły organizowaniem nowej parafii księdzu Stanisławowi Małkowi – proboszczowi parafii wojskowej.

Oficjalne erygowanie nowej parafii nastąpiło 1 stycznia 1928 r. dekretem arcybiskupa warszawskiego księdza kardynała Aleksandra Kakowskiego. Wolą mieszkańców Rembertowa było, aby kościół i parafia były wotum dziękczynnym za zwycięstwo oręża polskiego nad bolszewicką nawałą w 1920 r. , za łaski Boże i cuda, jakich doznał naród polski.

Pierwszym proboszczem parafii Matki Boskiej Zwycięskiej został ksiądz kapelan Stanisław Małek, dotychczasowy proboszcz parafii wojskowej Garnizonu Rembertów.

W 1932 r. oddano do użytku parafian drewnianą kaplicę, wybudowaną z dobrowolnych ofiar wiernych oraz postawiono część murowanej piętrowej plebanii. Do tego czasu parafianie korzystali z kościoła garnizonowego.

W sierpniu 1933 r. nowym proboszczem został ksiądz Zdzisław Waś. Parafia liczyła wtedy około 8 tys. mieszkańców. Rozpoczęto budowę prowizorycznej, murowanej kaplicy, której kruchtę stanowiła stara drewniana kaplica oraz budynków gospodarczych oraz kontynuowano budowę plebanii. Ksiądz proboszcz pożyczył na te cele własne fundusze. Komitet Budowy Kościoła zbierał fundusze na budowę organizując zabawy taneczne z loterią fantową, koncerty pieśni religijnych oraz zbiórki do puszek. Zwracał się również do lokalnych przedsiębiorców.
Pierwsza wizytacja nowej parafii odbyła się w styczniu 1934 r., a wizytatorem był  ks. Feliks de Ville, dziekan praski. Działał już wtedy Apostolat Modlitwy, III Zakon św. Franciszka, Żywy Różaniec oraz prężnie działający zespół charytatywny pod przewodnictwem płka Zapolskiego.
Kolejny wizytator parafii, ks. arcybiskup Stanisław Gall, sufragan warszawski, na którego przywitanie parafianie zbudowali bramę triumfalną, wyraził pilną potrzebę budowy właściwego kościoła parafialnego.

W 1937 r. w dwudziestą rocznicę ćwiczeń Polskiej Organizacji Wojskowej, którymi dowodził Józef Piłsudski, na polach Grzybowej i Zielonej zebrali się żołnierze marszałka i wspólnie z mieszkańcami Rembertowa ustalili, że kościół - wotum narodu stanie na ziemi, której nie dotknęły stopy żołnierzy bolszewickiej armii i będzie zbudowany w stylu barokowym, aby forma nawiązywał do świątyń na polskich Kresach Wschodnich, przede wszystkim w Wilnie.
Barok przypominał Rzeczpospolitą potężną i wolną, będącą przedmurzem chrześcijaństwa. Hrabia Emanuel Bułhak zastrzegł sobie prawo do zatwierdzenia planów świątyni.
Projekt budowy kościoła w stylu neobarokowym został przyjęty w maju 1939 roku. Jego autorami byli pochodzący z Wilna architekt Wacław Kononowicz oraz inż. architekt Stanisław Mizerski. Do wybuchu wojny zdołano postawić jedynie dwie trzecie fundamentów.
Wojna przerwała budowę świątyni. W okresie okupacji przed kaplicą Niemcy urządzali częste łapanki. Rezurekcja i Boże Ciało odbywały się bez procesji, a pasterka sprawowana była rano. Okupanci wydali zakaz procesji wokół kościoła.
Ksiądz Stanisław Skrzeszewski zostaje proboszczem 1 sierpnia 1942 r. Notatka z wizytacji parafii 19 sierpnia 1943 r. mówi o niezwykłych dokonaniach tego kapłana, który w tak krótkim czasie, w trudnych realiach okupacji zdołał przeprowadzić remont kaplicy z pokryciem dachu włącznie, wydzielił zakrystię, zakupił wyposażenie: ławki, chrzcielnicę, szaty liturgiczne, zabezpieczył materiały budowlane i zgromadził oszczędności. Zanotowano też dużą poprawę na „odcinku duszpasterskim”. W pierwsze piątki miesiąca świątynia gromadziła około 500 osób, a do chorych w domach księża zanosili Komunię świętą.

Z chwilą zakończenia działań wojennych mieszkańcy ogrodzili prowizorycznie cmentarz i odnowili kaplicę oraz plebanię, które uległy uszkodzeniu w 1944 r.
W 1945 r. odbyła się bardzo uroczysta procesja Bożego Ciała – ołtarze ubierało wojsko, rzemieślnicy, kupcy i harcerze. w procesji wzięły udział poczty sztandarowe, Kampania Honorowa WP z orkiestrą i tłumy wiernych. Podobnie uroczyście obchodzono odpust 15 sierpnia – w rocznicę bitwy warszawskiej 1920 r.

W 1947 r. powstało w parafii Arcybractwo Straży Honorowej Niepokalanego Serca Maryi liczące 140.członków. Członkowie Arcybractwa zobowiązani są do obrania sobie dowolnej godziny w ciągu doby i ofiarowania jej na zawsze Niepokalanemu Sercu Maryi. Jest to tzw. godzina straży, nazywana inaczej godziną obecności, w czasie której wszystkie spełniane czynności (modlitwa, praca, rozmowa, rozrywka) wykonuje się w zjednoczeniu z Sercem Maryi w duchu wynagrodzenia oraz w intencji hasła polskiej Straży Honorowej: „Przyjdź królestwo Boże przez królowanie Maryi”.
1 czerwca 1947 r. Ksiądz Prymas August Hlond dokonał uroczystego poświęcenia kamienia węgielnego pod kościół. W tym dniu zostały również poświęcone nowe organy.
Dzięki ofiarności i zaangażowaniu parafian nowy kościół stanął już w 1950 r.

Gdy władze komunistyczne odmawiały proboszczowi pozwolenia na legalny zakup materiałów, parafianie brali rzekomo na własne potrzeby kwity na blachę, cegły, cement itp. Po wykupieniu budulca ofiarowywali wszystko na kościół, nie przejmując się kontrolami władz. Mieszkańcy pomagali także przy wznoszeniu murów świątyni.

W pierwszych po wojnie misjach parafialnych, w maju 1950 r, prowadzonych przez Ojców Redemptorystów,. uczestniczyło 10 tys. wiernych. Owocem tego wydarzenia było ożywienie wiary i życia sakramentalnego – wiele par niesakramentalnych zawarło małżeństwo, rozpoczęto walkę z alkoholizmem, wzrósł udział wiernych w nabożeństwach.

W czerwcu 1950 r, został odlany dzwon „Stefan” ważący 450 kg, a Stowarzyszenie Kupców i Rzemieślników Rembertowa ufundowało drzwi do świątyni.
20 kwietnia 1952 r. Ksiądz Prymas Stefan Wyszyński dokonał konsekracji murów nowej świątyni. Od maja 1953 r. rozpoczęto wyposażanie wnętrza kościoła.

W dniu 10 maja 1958 r. ks. proboszcz Stanisław Skrzeszewski przygotował kwestionariusz o stanie parafii, z którego dowiadujemy się, że parafia liczyła wtedy 25 tys. mieszkańców, a w jej skład wchodziło miasto Rembertów (Rembertów otrzymał prawa miejskie w 1939 r.), osiedle Grzybowa, część osiedla Zielona i osiedle Mokry Ług. Największa odległość do kościoła to 4 km. Na terenie Poligonu jest mocno zdewastowany kościół, a na terenie Starego Rembertowa brak pozwolenia władz na budowę kaplicy. Około 90 % parafian jest wierząca, ale tylko 60 % praktykująca i uczęszcza w niedzielę do kościoła.

Wizytacja Prymasa Tysiąclecia - Kardynał Stefan Wyszyński przybył na wizytację kanoniczną do naszej parafii 24 maja 1958 r. Na granicy parafii, przy przejeździe kolejowym,  przywitała go grupa czterdziestu jeden motocyklistów, która eskortowała go w drodze do świątyni. Dwukrotnie zatrzymywali się przy ołtarzach przydrożnych , gdyż zgromadzona ludność prosiła o błogosławieństwo. Kardynał udzielił bierzmowania 900. osobom. Trzeba tu wspomnieć, że dopiero od 1964 udzielano tego sakramentu corocznie.
Wyraźne ożywienie życia religijnego w parafii nastąpiło w latach sześćdziesiątych, w trakcie i po Soborze Watykańskim II. W dniach 31 marca – 8 kwietnia 1961 r. zorganizowano rekolekcje stanowe, w których najwyższa frekwencja była wśród ojców. W tym samym roku osiągnięto rekordową liczbę 78. ministrantów (w tym czternastu ojców) oraz 92. bielanek. Duszpasterstwo Miłosierdzia Chrześcijańskiego objęło opieką charytatywną 82. osoby, a biblioteka parafialna liczyła 980 tomów, kilka małżeństw niesakramentalnych przyjęło sakrament małżeństwa. W 1961 r. wprowadzono Nowennę do Matki Bożej Nieustającej Pomocy. W 1963 r. zbierano Soborowe Uczynki Dobroci, które wierni wpisywali do specjalnej księgi. Księgę przekazano na Jasną Górę. Tuż po rozpoczęciu III sesji soboru odbył się Dzień Pokuty Parafialnej i Parafialny Dzień Modlitw o Soborową Odnowę Kościoła.

2 stycznia 1971r. ks. prałat Stanisław Skrzeszewski ze względów zdrowotnych złożył rezygnację z probostwa. 17 stycznia przybył z parafii Długa Kościelna nowy proboszcz ksiądz Józef Urcus.
19 sierpnia 1971 r. zmarł ksiądz prałat Stanisław Skrzeszewski. Otoczonego powszechnym szacunkiem kapłana pożegnał Ksiądz Prymas Stefan Wyszyński w asyście biskupów i kapłanów wraz z około dwudziestu tysiącami wiernych zgromadzonych na uroczystościach pogrzebowych.
Nowy proboszcz skoncentrował się przede wszystkim na wykończeniu wystroju świątyni.  
W dwanaście lat po zakończeniu Soboru Watykańskiego II ołtarz główny został przesunięty w stronę wiernych, a pierwsza Msza święta w przebudowanym prezbiterium została odprawiona w Boże Narodzenie 1977 r.

Rok 1978 był rokiem wyboru papieża Polaka na Stolicę Piotrową i jednocześnie jubileuszowym rokiem pięćdziesięciolecia istnienia parafii.
30 września 1978 r. Ksiądz Biskup Jerzy Modzelewski dokonał konsekracji świątyni.

W latach osiemdziesiątych został wykonany wystrój świątyni przez znanego artystę plastyka Jerzego Machaja –ołtarz główny z figurą Matki Boskiej Zwycięskiej, tabernakulum, krzyż i płaskorzeźby w bocznej Kaplicy Pana Jezusa Ukrzyżowanego, ołtarz boczny świętego Józefa, chrzcielnica i pozłacana płaskorzeźba Trójcy Świętej, konfesjonały. Znany artysta malarz Kazimierz Królik wykonał Stacje Drogi Krzyżowej.
Jesienią 1977 r. rozpoczęły się - trwające kilka lat - spotkania duszpasterstwa akademickiego. Odbywały się w każdą środę wieczorem w sali katechetycznej, a prowadzone były przez Krystynę Czubę z Instytutu Prymasowskiego, późniejszą  profesor etyki i medioznawcę na uniwersytetach w Warszawie i w Toruniu.

W czasie, gdy proboszczem był Ksiądz Urcus w parafii działała także wspólnota Neokatechumenalna i Ruch Światło-Życie. Odbywały się także comiesięczne spotkania katechetyczne dla rodziców dzieci klas 1-4 oraz rodziców bielanek i ministrantów.
Ksiądz Prałat Józef Urcus był też inicjatorem powstania parafii św. Brata Alberta. w Zielonej.

W roku 1987 parafia włączyła się w przygotowania do przyjazdu Ojca św. Jana Pawła II do Polski oraz do II Kongresu Eucharystycznego. W pracę Kościelnej Służby Porządkowej zaangażowało się 120 osób. Trwałym śladem po kongresie była dwugodzinna adoracja Jezusa w Najświętszym Sakramencie w każdy piątek oraz Apel Jasnogórski z cząstką Różańca przy Krzyżu Misyjnym w każde święto maryjne.

W 1988 r. po raz pierwszy oficjalnie odbyły się wizyty duszpasterskie księży w domach na terenie osiedla wojskowego (wcześniej odbywały się tajnie). Ponad połowa rodzin wojskowych przyjęła kapłanów.
Mieszkańcy osiedli wojskowych stanowili jedną czwartą całej parafii. Na terenie parafii do 1994 r stacjonowały wojska sowieckie. Wierzący oficerowie bali się uczęszczać regularnie do jednego kościoła, jeździli więc do różnych świątyń.

W 1993 r. ze względu na wiek i stan zdrowia Ksiądz Prałat Józef Urcus przeszedł na emeryturę, a proboszczem parafii został jej były wikariusz Ksiądz Edward Żmijewski. Ksiądz Józef pozostał w parafii jako rezydent, traktowany przez Księdza Edwarda jak ojciec.
Nowy proboszcz reaktywował Radę Parafialną, której przewodniczył inż. Witold Sobczyk.
Z inicjatywy księdza proboszcza Żmijewskiego od 1995 r. w Wielki Piątek o godz. 21:00 odbywa się Droga Krzyżowa ulicami Rembertowa, która kończy się modlitwą za zmarłych na cmentarzu. Wielki drewniany Krzyż niosą po kolei różne stany. Przez wiele lat modlitwie przewodniczył biskup Stanisław Kędziora.

W 1995 roku powstaje wreszcie wieża kościoła, na którą nie chciały wcześniej zgodzić się władze komunistyczne. Dopiero po opuszczeniu Rembertowa przez wojska sowieckie stało możliwe dopełnienie wizji kościoła przedstawionej jeszcze przed wojną przez architekta Wacława Kononowicza. Projekt wieży w oparciu o przedwojenny szkic wykonał mgr inż. arch. Witold Sobczyk, a obliczenia konstrukcyjne mgr. inż. Krystyna Adamska.
W tymże roku powstał również na terenie parafii pomnik upamiętniający akcję rozbicia Obozu Specjalnego NKWD nr 10 i brawurowego uwolnienia więźniów, w tym żołnierzy AK i NSZ przez oddział AK z Obwodu Mińsk Mazowiecki, dowodzony przez ppor. Edwarda Wasilewskiego.

Wydarzeniem niezwykłej rangi w życiu wspólnoty były Misje święte w 1996 r., które prowadził o. Ireneusz Chmielewski, salezjanin. Połączone były one z przybyciem do parafii figury Matki Boskie Fatimskiej. Było to niezwykłe przeżycie dla parafian i zaowocowało wieloma nawróceniami. O północy odprawiona była Msza święta i procesyjnie odprowadzono Figurę do kościoła św. Łucji. Ulice zostały pięknie udekorowane na tę uroczystość. Z inicjatywy Księdza Proboszcza upamiętniono to wydarzenie przez budowę pomnika sanktuariów maryjnych Europy na placu gminnym przylegającym do kościoła, gdzie podczas peregrynacji ustawiona była figura Matki Boskiej Fatimskiej.
Uroczystego poświęcenia pomnika dokonał w dniu 21 września 1997 r. ordynariusz diecezji warszawsko-praskiej Kazimierz Romaniuk.

Dzięki staraniom Księdza Proboszcza Edwarda Żmijewskiego przy kościele uruchomiona została stacja Caritas z przychodnią lekarską i apteką, w której wydawane były bezpłatnie leki głównie zagraniczne dla potrzebujących mieszkańców Rembertowa.
W 1997 roku jesienią przy parafii powstała Orkiestra Koncertowa „Viktoria” – „oczko w głowie” Księdza Edwarda, a jej kierownikiem artystycznym i dyrygentem został płk rez. Julian Kwiatkowski.
Został przeprowadzony nabór do orkiestry spośród dzieci i młodzieży Rembertowa. Do współpracy z „Victorią” zgłaszały się osoby odchodzące na emeryturę z Orkiestry Koncertowej im. St. Moniuszki i zostawały instruktorami w poszczególnych sekcjach instrumentalnych.
Pierwszy koncert odbył się 25 stycznia 1998 roku w kościele parafialnym w obecności Księdza Biskupa Józefa Zawitkowskiego. „Victoria” wystąpiła z programem siedmiu kolęd. Z orkiestrą związał się pan Andrzej Krusiewicz, znany lektor radiowy i telewizyjny, który prowadzi wszystkie koncerty „Victorii”.
Przez lata w orkiestrze grali uczniowie szkół muzycznych, studenci wyższych uczelni warszawskich, ale także amatorzy. Także rozpiętość wiekowa była i jest bardzo duża.
Każdego roku orkiestra miała tournee zagraniczne – dawała koncerty patriotyczne i religijne dla Polonii. Największym jednak wydarzeniem był koncert w Watykanie dla Jana Pawła II. Z orkiestrą „Viktoria” śpiewali przez lata soliści z Teatru Wielkiego: pan Robert Dymowski – bas/baryton, i Ryszard Wróblewski – tenor, Krystyna Kochan-Wysocka – sopran, Ryszard Morka – bas, Edyta Ciechomska – sopran, Rafał Bartmiński – tenor, Grzegorz Szostak – bas/baryton, a także Emil Zwoliński – tenor i Kamila Adamowicz.
Dzięki księdzu w parafii gościło wiele zespołów muzycznych z Niemiec, Węgier, Ukrainy, Czech, a nawet z Wybrzeża Kości Słoniowej.
Ksiądz Proboszcz wspierał też działającą w Rembertowie Fundację Sztuki Abdank Polska.
Organizował uroczyste obchody Dnia Dziecka, Dnia Matki, Dnia Babci i Dziadka.

Od 1998 r. tradycją stały się obchodzone w parafii jubileusze małżeńskie, celebrowane w niedzielę Świętej Rodziny przez Księdza Biskupa Józefa Zawitkowskiego.
W pierwszą rocznicę śmierci papieża Polaka 2 kwietnia 2006 r. przed kościołem stanął pomnik Jana Pawła II autorstwa Czesława Dźwigaja, artysty rzeźbiarza, profesora Akademii Sztuk Pięknych w Krakowie.
25 lutego 2010 r. zmarł w wieku 90. lat Ksiądz Prałat Józef Urcus, przeżywszy w kapłaństwie 64 lata.
Wkrótce po jego śmierci Ks. Prałat Edward ciężko zachorował, a lekarze dawali małe szanse na powrót do zdrowia. Codziennie w kościele odprawiane było nabożeństwo w intencji proboszcza – Różaniec i Litania do bł. Księdza Popiełuszki, przyjaciela Księdza Edwarda. Po dwóch miesiącach Ksiądz Edward odzyskał przytomność, a po półrocznej rehabilitacji powrócił do parafii. Po wyjściu ze szpitala rozpoczął nowe inicjatywy – ołtarz Miłosierdzia Bożego, a potem Golgotę Polską. Wyposażył też kościół w cztery nowe witraże przedstawiające bł. księdza Jerzego Popiełuszkę, św. Maksymiliana Kolbe, bł. Honorata Koźmińskiego i św. siostrę Faustynę.
W 2013 roku zorganizował Misje Święte, które upamiętnił stawiając w siedmiu miejscach w Rembertowie Krzyże z wyrytymi ewangelicznymi sentencjami. Poświęcone Krzyże procesyjnie zanieśli na miejsca i umocowali parafianie. W rok później nastąpiła renowacja Misji Świętych.
31 maja 2015 r. bardzo uroczyście obchodzono w parafii złoty jubileusz 50 – lecia kapłaństwa Proboszcza.

10 listopada 2015 zaskoczyła parafian śmierć księdza Edwarda Żmijewskiego. 14 listopada odbył się uroczysty pogrzeb, na który przybyli licznie biskupi, kapłani, siostry zakonne, rodzina, przyjaciele i pogrążeni w bólu wierni parafii, w których pracował. Mszy świętej pogrzebowej przewodniczył i wygłosił homilię arcybiskup Henryk Hoser SAC.
4 grudnia proboszczem parafii Matki Boskiej Zwycięskiej został ksiądz Emil Owczarek, pracujący tutaj jako wikariusz w latach 2008-2011, a potem jako proboszcz w Pniewniku.